شاخص‌ های کلیدی عملکرد نگهداری و تعمیرات + محاسبه 28 شاخص مهم نت ⭐

نرخ هزینه کلی سالیانه نگهداری

 Total Maintenance Cost / Total Sales

 ۱۰۰ × ( مجموع فروش / مجموع هزینه سالیانه نگهداری نت )

مجموع هزینه نگهداری نت شامل کلیه هزینه های این بخش مانند هزینه نیروی انسانی، هزینه تجهیزات مورد استفاده و هزینه مواد مصرفی می باشد که اطلاعات مورد نیاز هر مورد در سیستم CMMS  مورد نظر موجود خواهد بود .

 مجموع فروش شامل کلیه درآمد شرکت می باشد. با توجه به توضیحات برای محاسبه این شاخص مشکلی وجود ندارد و با محاسبه این شاخص می توان به میزان سهم هزینه بخش نت از کل فروش دست یافت .

 میزان بهینه این شاخص ۳ / ۴ ٪ می باشد و دامنه مجاز تغییرات آن از ۱ / ۵ ٪ تا ۵ ٪ است هزینه های مربوط به حوزه نگهداری و تعمیرات نباید از یک حد مجاز فراتر رود و یا کمتر شود زیرا بیشتر شدن سهم این هزینه ها نمی تواند سبب بهبود بیشتری در فرایند شود و همچنین کاهش این سهم نیز تاثیرات منفی بر طول عمر تجهیزات و سیستم می گذارد که باید از وقوع آن پیشگیری کرد. این شاخص نشانگر اثربخشی هزینه های نت می باشد.

نرخ هزینه کلی سالیانه کارکنان نت

 Maintenance Labour Cost / Total Sales

 100 × ( مجموع فروش / مجموع هزینه سالیانه کارکنان نت )

مجموع هزینه کارکنان نت شامل جمع دستمزدی است که به افراد شاغل در این بخش پرداخت می شود که اطلاعات مربوط به آن را می توان از واحد امور مالی شرکت دریافت نموده و در ماژول نیروی انسانی CMMS  وارد نمود.

این شاخص میزان سهم هزینه کارکنان بخش نگهداری و تعمیرات از کل فروش شرکت را بیان می کند که کنترل این شاخص در دامنه مجاز آن و سعی در رسیدن به میزان استاندارد این شاخص می تواند بالاترین راندمان را در این بخش عاید شرکت کند. میزان بهینه این شاخص ۱ / ۵ ٪ می باشد و دامنه مجاز آن ۰ / ۶ ٪ تا ۲ / 1 ٪ است .

نرخ هزینه کارکنان نت به کل هزینه نت

 Maintenance Labour Cost / Total Maintenance Cost

 ۱۰۰ × ( مجموع هزینه نت / مجموع هزینه کارکنان مستقیم نت )

مجموع هزینه کارکنان مستقیم نت اشاره به آن بخش از هزینه هایی دارد که به افراد درگیر با حوزه های تخصصی نگهداری و تعمیرات مانند برنامه ریزی دارد و باید افرادی که بصورت مشترک با سایر بخشها در این بخش فعال هستند از این لیست خارج شوند.

محاسبه این شاخص با استفاده از ماژول های نیروی انسانی و مالی سیستم CMMS  امکان پذیر خواهد بود میزان استاندارد برای این شاخص ۴۰ ٪ می باشد و بهتر است در بازه ۲۰ ٪ تا ۴۵ ٪ باشد . این شاخص نشانگر اثربخشی نیروی انسانی می باشد .

نرخ هزینه مواد و تجهیزات نت به کل فروش

 Maintenance Materials Cost / Total Sales

 ۱۰۰ × ( مجموع فروش / مجموع هزینه سالیانه مواد و تجهیزات نت )

مجموع هزینه مواد و تجهیزات نت نیز شامل بخشی از هزینه های نت است که باید از آن هزینه مربوط به نیروی انسانی ( کارکنان بخش نگهداری و تعمیرات ) را کم کرد.

 محاسبه این شاخص با استفاده از ماژول مالی سیستم  CMMS  امکان پذیر خواهد بود . میزان بهینه برای این شاخص ۱ / ۹ ٪ و دامنه مجاز آن ۲ / ۴ ٪ تا ۰ / ۸ ٪ می باشد .

نرخ نگهداری اضطراری

 Emergency Total / Total Maintenance Man – Hours

 ۱۰۰ × ( کل نفر ساعت مصرفی نت / نفر ساعت کارهای EM )

 کارهای EM  به آن دسته از کارهایی گفته می شود که در برنامه ریزی نبوده و به دلیل وقوع ناگهانی و نیاز فوری به رفع آن ، ایجاد می شود . کل نفر ساعت مصرفی نیز اشاره به مجموع زمان صرف شده بر روی کلیه تعمیرات ( تعمیرات پیشگیرانه، تعمیرات پیشگویانه، تعمیرات اضطراری و … ) دارد.

بدیهی است که چنانچه نگهداری و تعمیرات در یک مجموعه بخوبی برنامه ریزی و اجرا شود باید میزان نفر ساعت کارهای اضطراری به میزان بسیار کمی باشد و پایین بودن این شاخص بیانگر کیفیت سیستم نت است. میزان بهینه این شاخص ٪ ۲ و دامنه مجاز آن از ۲ ٪ تا ۲۰ ٪ می باشد . این شاخص نشانگر برنامه ریزی کنترل و پیش بینی مشکلات می باشد.

متوسط زمان بین از کار افتادگیها MTBF

۱۰۰ × ( تعداد توقفات / زمان عملیات سیستم )

زمان عملیات سیستم ، کل زمانی است که سیستم در حال کار می باشد، حال این بازه می تواند یکماهه، یکساله یا .. باشد.تعداد توقفات نیز شامل تعداد از کارافتادگیها در سیستم مورد نظر در بازه زمانی برنامه ریزی شده باشد .

با توجه به توضیحات ، کاهش میزان این شاخص از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بیانگر سطح کیفی سیستم نگهداری و تعمیرات می باشد و به دلیل آنکه این مسئله با نوع تجهیزی که این شاخص برای آن محاسبه می شود رابطه نزدیکی دارد، نمی توان میزان بهینه و استاندارد آن را بصورت کلی بیان کرد. برای یک قطعه از دستگاه با یک گروه از قطعات مطرح می شود. با شمارش تعداد توقفات دستگاه ها در نرم افزار میتوان این شاخص را محاسبه نمود.

متوسط زمان تعمیر MTTR

Stop Time of Equipment / No. of Failures

۱۰۰ × ( تعداد توقفات / زمان توقف دستگاه )

 زمان توقف دستگاه اشاره به مجموع زمانی دارد که در هر توقف برای تعمیر و راه اندازی مجدد دستگاه صرف می شود . متوسط زمانی تعمیرات برای یک دستگاه ( کلیه زمانهایی که دستگاه در دسترس بهره برداری نمی باشد )

برای دستیابی به این شاخص ، می بایست در گزارش کار نهایی هر درخواست کار اجرا شده، مجموع زمان توقف دستگاه برای تعمیر و راه اندازی مجدد توسط پرسنل تعمیرات و یا بهره بردار وارد شود و بعد از آن با توجه به داده های جمع آموری شده در نرم افزار شاخص محاسبه شود.

شاخص آماده به کار بودن

D MTBF / ( MTBF + MTTR )

 این شاخص می تواند مدت زمانی که یک سیستم در سرویس است را نشان دهد .

بدیهی است بالا بودن میزان این شاخص بسیار ایده آل است اما نمی توان میزان آن را به ۱۰۰ ٪ رساند زیرا در هر بازه زمانی بی شک هر سیستمی باید جهت انجام تعمیرات از سرویس خارج شود، به همین دلیل میزان بهینه برای این شاخص ۹۱ ٪ و دامنه مجاز آن از ۷۸ ٪ تا ۹۱ ٪ می باشد.

نرخ دستیابی به PM

Schedule Compliance Preventive Maintenance

 ۱۰۰ × ( نیروی انسانی برنامه ریزی شده  PM  | نیروی انسانی مصرفی pm )

این شاخص جهت تعیین میزان اجرای برنامه های مربوط به تعمیرات پیشگیرانه در نظر گرفته شده است زیرا در بسیاری از موارد آنچه در برنامه ریزی تعیین می شود به دلایل مختلفی کاملا اجرا نمی گردد که این مسئله می تواند آثار مخربی در سیستم ایجاد نماید.

 بنابراین زمانی تعمیرات و نگهداری از عملکرد مطلوبی برخوردار است که مقدار این شاخص 100درصد باشد یعنی هرآنچه در برنامه ریزی تدوین شده است بطور کامل اجرا می شود برای محاسبه دقیق این شاخص می بایست اطلاعات مربوط به میزان نیروی انسانی مورد نیاز توسط واحد PM  و همچنین میزان نیروی انسانی مصرفی توسط واحد مجری تعمیراتی، بطور دقیق در نرم افزار  CMMS  وارد گردد  و در مقدار بین 80 تا 100 درصد بهینه است و نشانگر اثربخشی نیروی نت پیشگیرانه است.

هزینه دوره عمر دستگاه

LC Life Cycle Costs

 ارزش فعلی اسقاطی – ارزش فعلی هزینه نت و انرژی + دارایی = LCC

مجموع هزینه های مستقیم، غیر مستقیم، تکراری یا غیر تکراری، با سایر هزینه های یک سیستم در مقیاس بزرگ، در طول مدت کاربری سیستم را هزینه در طول عمر می گویند . این هزینه ها شامل مجموعه هزینه های انجام شده، یا پیش بینی شده در فرآیندهای طرح، توسعه و تکامل، تولید، بهره برداری و نگهداری و تعمیرات و پشتیبانی می باشند.

در بیان ساده تر LCC  شامل جمع هزینه های طراحی و ساخت، به اضافه هزینه های بهره برداری و نت از سیستم می باشند ، که این هزینه ها مجموعا می توانند عدد بزرگی را تشکیل دهند . در مطالعاتی که در سال ۱۹۷۰ بر روی محصولات مورد استفاده عموم جامعه به عمل آمده مشخص شد که نسبت هزینه در طول عمر به قیمت اولیه محصول بین ۱/۹ تا ۴/۸ تغییر می نمود. اطلاعات مربوط به این شاخص از ماژول هزینه نرم افزار CMMS  می باشد

 نرخ تولید

 Manufactured Standard Rate

 ۱۰۰ × ( زمان تولید / حجم تولید )

 در هر مجموعه تولیدی همواره در برنامه ریزی هایی که برای هر دوره زمانی از تولید انجام می شود، دو فاکتور زمان تولید و میزان تولید در زمان تعیین شده، مشخص می شود و این شاخص می تواند میزان تحقق اهداف مجموعه را در پایان دوره تولیدی مشخص کند .

 آنچه مسلم است باید مقدار این شاخص با مقدار در نظر گرفته شده در برنامه ریزی برابر باشد و کم بودن این مقدار از مقدار برنامه ریزی شده نشان دهنده وجود ضعف در سیستم است.

هزینه دوره عمر دستگاه

LC Life Cycle Costs

 ارزش فعلی اسقاطی – ارزش فعلی هزینه نت و انرژی + دارایی = LCC

مجموع هزینه های مستقیم، غیر مستقیم، تکراری یا غیر تکراری ، با سایر هزینه های یک سیستم در مقیاس بزرگ ، در طول مدت کاربری سیستم را هزینه در طول عمر می گویند . این هزینه ها شامل مجموعه هزینه های انجام شده، یا پیش بینی شده در فرآیندهای طرح، توسعه و تکامل، تولید، بهره برداری و نگهداری و تعمیرات و پشتیبانی می باشند.

در بیان ساده تر LCC  شامل جمع هزینه های طراحی و ساخت، به اضافه هزینه های بهره برداری و نت از سیستم می باشند ، که این هزینه ها مجموعا می توانند عدد بزرگی را تشکیل دهند. در مطالعاتی که در سال ۱۹۷۰ بر روی محصولات مورد استفاده عموم جامعه به عمل آمده مشخص شد که نسبت هزینه در طول عمر به قیمت اولیه محصول بین ۱/۹ تا ۴/۸ تغییر می نمود. اطلاعات مربوط به این شاخص از ماژول هزینه نرم افزار CMMS  می باشد

نرخ فعالیتهای نت برنامه ریزی شده

 ۱۰۰ × ( کل فعالیتهای نت/ تعداد فعالیتهای تست برنامه ریزی شده )

در فعالیتهای نگهداری و تعمیراتی که در یک مجموعه صورت می پذیرد همواره فعالیت هایی وجود دارند که از قبل برنامه ریزی برای انجام آنها نبوده و بصورت اضطراری و یا غیر اضطراری در برنامه وارد می شود که نشانگر ضعیف بودن برنامه ریزی یا تعمیرات پیشگیرانه و یا تعمیرات پیشگویانه است زیرا موارد غیر برنامه ریزی شده در آنها دیده نشده است.

 بنابراین باید میزان این شاخص تا حد امکان بالا باشد. این مقادیر در نرم افزار موجود هستند. طبق محاسبات انجام شده میزان بهینه برای این شاخص بیش از ۸۵ ٪ می باشد.

نرخ اضافه کاری نت

 ۱۰۰ × ( کل اضافه کاری شرکت / میزان اضافه کاری نت )

نرخ اضافه کاری نت به مقدار نفر ساعت اضافه کاری در واحد نگهداری و تعمیرات نسبت به کل نفر ساعت اضافه کاری در کلیه واحدهای شرکت اشاره دارد ،

که میزان آن طبق محاسبات صورت گرفته باید کمتر از ۵ ٪ باشد. میزان این شاخص با اطلاعات ماژول نیروی انسانی نرم افزار CMMS  قابل محاسبه است.

نرخ دوباره کاری

 ۱۰۰ × ( کل درخواست کارها / تعداد درخواست کارهای دوباره کاری )

 در برخی موارد مشاهده می شود پس از انجام یک کار به دلایل مختلف مجبور به انجام مجدد همان کار می شویم و این عمل ممکن است چندین بار صورت گیرد که در اصطلاح به آن دوباره کاری می گویند. در این شاخص هدف بدست آوردن نرخ دوباره کاریها در سیستم تعمیرات و نگهداری می باشد.

آنچه بدیهی است میزان مطلوب برای این شاخص صفر می باشد یعنی هیچ درخواست کاری نیاز به دوباره کاری نداشته باشد و بهتر است که میزان این شاخص در دامنه کمتر از ۰ / ۵ ٪ باشد. اطلاعات مربوط به این شاخص در ماژول گردش درخواست کار نرم افزار CMMS  قابل محاسبه است .

 PM Preventive Maintenance And Predictive Maintenance Total / Total Maintenance Man – Hours

 ۱۰۰ × ( کل نفر ساعت نت / كل نفر ساعت پیشگیرانه )

برنامه ریزی تعمیرات پیشگیرانه یا PM قسمتی از وظایف واحد تعمیرات و نگهداری می باشد که با انجام مرتب و دقیق آن می توان از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد و با صرف هزینه ای کم از بروز هزینه های سنگین تر پیشگیری نمود .

میزان بهینه استاندارد این شاخص ۴۰ ٪ و دامنه مجاز آن از ۱۸ ٪ تا ۴۰ ٪ می باشد . اطلاعات مربوط به این شاخص در ماژول های PM و نیروی انسانی قابل محاسبه می باشند.

 Maintenance Cost / CRV

 ارزش جایگزینی تجهیزات (Capital Replacement Value مقدار بیمه پیشنهادی که معمولا جهت جایگزینی تجهیزات انجام می شود ، می باشد )

 مقدار بهینه این شاخص ۲ / ۳ ٪ و دامنه مجاز تغییرات آن از ۲ ٪ تا ۵ ٪ می باشد . اطلاعات مربوط به این شاخص می بایست از واحد مالی جهت محاسبات مربوطه دریافت و در نرم افزار اعمال گردد.

۱۰۰ × ( زمان تولید برنامه ریزی شده / زمان تولید واقعی )

 همواره به دلیل بروز مشکلات غیر قابل پیش بینی در فرایند تولید و توقفات ناشی از آن، زمان تولید واقعی از آنچه برنامه ریزی شده کمتر می باشد .

 اطلاعات مربوط به این شاخص از واحد های برنامه ریزی مهندسی و بهره برداری قابل دریافت و اعمال در نرم افزار می باشند . این شاخص به بررسی این مورد می پردازد و میزان بهینه آن باید بیش از ۹۰ ٪ باشد.

نسبت کارگران مستقیم به پرسنل پشتیبانی

Equivalent Men / Support Person

نرخ برابری نیروی انسانی طبق تعریف میزان این کمیت بیانگر نسبت تعداد کل نفر ساعت در دسترس با اضافه کاری در یک دوره زمانی مشخص به میزان زمان کاری نرمال در همین دوره زمانی می باشد . با محاسبه این شاخص می توان به دو نتیجه دست یافت

1. محاسبه تعداد افرادی که با اضافه کاری سایر پرسنل جایگزین شده اند .
2. نیروی انسانی مورد نیاز در دوره زمانی که نیاز به اضافه کاری است با حجم کار افزایش یافته است

 این اطلاعات قابل دستیابی از مازول نیروی انسانی CMMS  می باشد این نسبت در وضعیت بهینه باید ۵ برابر باشد و دامنه تغییرات مجاز آن بین ۲ تا ۸ برابر می باشد.

نسبت کارگران مستقیم نت به پرسنل درگیر نت

Equivalent Men / Planner

این نسبت در وضعیت بهینه می تواند ۳۰ تا ۴۰ برابر باشد و دامنه تغییرات آن از ۲۰ تا ۸۰ برابر تغییر می کند . این اطلاعات قابل دستیابی و محاسبه از ماژول نیروی انسانی CMMS  می باشد.

نسبت کارگران مستقیم نت به کل افراد شرکت

Equivalent Men / Total Workforce ) × 100 )

 اطلاعات مورد نیاز این شاخص نیز از ماژول نیروی انسانی قابل محاسبه است این نسبت در حالت بهیته ۱۰ تا ۳۰ درصد می تواند باشد .

میزان هزینه در نظر گرفته شده برای نت در مقابل بودجه

 این شاخص صرفا یک شاخص مقایسه ای می باشد و از آن می توان به بررسی رابطه بین میزان بودجه در نظر گرفته شده برای بخش نگهداری و تعمیرات به کل بودجه مجموعه پرداخت. بنابراین برای آن هیچ مقدار بهینه و دامنه مجازی نمی توان تعریف نمود.

میزان درخواست کار هفتگی ( یا نفر ساعت )

 این شاخص تنها برای مقایسه میزان درخواست کار در هفته های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و با بررسی آن می توان اقدام به عارضه یابی در مجموعه در هفته هایی که تعداد درخواست کار از نرم عادی بالاتر و یا کمتر است پرداخت.

 و اطلاعات آن از ماژول گردش کار نرم افزار CMMS  قابل محاسبه می باشد با انجام برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات درست بایستی میزان این شاخص در یک دامنه مجاز در نوسان باشد و تغییرات زیاد بی شک نشان از مشکلاتی در سیستم خواهد داشت .

میزان درخواست کار کامل شده در هفته

 از این شاخص برای بررسی قدرت پاسخگویی سیستم می توان استفاده کرد و نمی توان انتظار داشت که خروجی آن برای هفته های مختلف در یک دامنه یکنواخت قرار بگیرد زیرا بین تعداد درخواست کار رسیده و حجم کار انجام شده رابطه ای وجود ندارد ، ممکن است درخواست کاری نیاز به ۱ ساعت زمان داشته باشد و در مقابل درخواست کار دیگری با چند روز کار به پایان برسد .

 این شاخص از ماژول گردش کار CMMS  قابل محاسبه می باشد

نرخ تجهیزات خارج از سرویس

 ( كل تجهيزات / تعداد تجهیزاتی که تا پایان یک دوره عملیاتی در دسترس نباشند)

میزان بهینه برای این شاخص ۵ ٪ و دامنه مجاز از ۳ ٪ تا ۲۵ ٪ می باشد .

نرخ نیروی انسانی برنامه ریزی شده

 ۱۰۰ × ( كل نفر ساعات / نفر ساعت برنامه ریزی شده )

 دامنه تغییرات مجاز برای این شاخص از ۴۳ ٪ تا ۸۰ ٪ می باشد و از ماژول نیروی انسانی و PM  قابل محاسبه است .